Sophie en Sjef hebben een zoon (6) en een dochter (3). Hun gezin voelt compleet, maar er zijn nog 2 embryo’s in de vriezer van het ziekenhuis.
Het ziekenhuis meldt in een brief dat de bewaartermijn binnenkort voorbij is. Sophie en Sjef krijgen de vraag wat ze willen doen met hun 2 ingevroren embryo’s. De brief geeft 3 opties: terugplaatsen, vernietigen of beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek.
Het is avond, de vaat is gedaan, de kinderen liggen op bed. Sjef en Sophie zitten samen aan tafel.
Sjef schuift de puzzel van de jongste opzij. Hij zet een kop kamillethee neer voor Sophie. De brief van het ziekenhuis ligt ook op tafel.
‘Zo, die brief,’ zegt Sjef, ‘We moeten een keuze gaan maken.’
‘Tja. Ik vind mezelf te oud voor een zwangerschap, dus terugplaatsen valt af.’ Sophie is stellig. ‘En vernietigen vind ik een naar idee.’ Daar zijn ze het over eens.
‘Beschikbaar stellen voor onderzoek, dat is best mooi, toch?’ Sjef wijst die optie aan.
‘Nee joh, dat wil ik echt niet.’ Sophie rilt ervan. Ze vouwt haar handen om haar kop thee.
‘Okay, okay. Maar wat dan?’ Sjef kijkt haar aan.
Sophie: ‘De verpleegkundige vertelde dat sommige ouders hun embryo’s komen ophalen uit het ziekenhuis. Dat lijkt me wel wat.’
Sjef leunt naar achter: ‘Prima plan, doen we dat.’
Een paar dagen later belt Sophie me: ‘We doen dit maar één keer, dus ik wil het goed doen. Waar kan ik rekening mee houden? Waar moet ik allemaal aan denken?’
Precies daarvoor is deze checklist.
Goed om te weten: ophalen uit het ziekenhuis is wettelijk gewoon mogelijk. En noemt je kliniek die optie niet, vraag er dan gerust zelf naar.
Wil je jullie embryo’s ophalen uit het ziekenhuis? Neem deze checklist dan vooraf door.
Checklist voor als je je embryo’s wilt ophalen uit het ziekenhuis
1. Verzamel informatie
- Check bij het ziekenhuis hoeveel tijd je nog hebt om jullie embryo’s op te halen. Er is een maximale bewaartermijn. Je wil niet zoals Mireille verrast worden door de vernietiging.
- Maak een afspraak met het ziekenhuis wanneer je jullie embryo’s kunt ophalen. Handig om te vragen: wie van het ziekenhuis is daarbij? Misschien heb je je gesprek met een embryoloog, een analist, je gynaecoloog of de verpleegkundige?
Hoelang duurt de afspraak? Waar is de afspraak? - Bespreek vooraf: hoe krijg je je embryo’s mee? In een kunststof staafje of rietje? In een plastic potje? Vraag het gerust na bij je kliniek.
- Wil je weten wanneer ze de embryo’s laten ontdooien? Is dat tijdens jullie afspraak in de kliniek of is dat vooraf al gebeurd? Check dit vooraf. Misschien wil je thuis een kaarsje branden op dat moment?
2. Haal jullie embryo’s op
- Met wie wil je je embryo’s ophalen uit het ziekenhuis? Wil je dit doen samen met je partner of je gezin? Of misschien doe je dit liever met een goede vriendin?
- Hoe neem je je embryo’s mee uit het ziekenhuis? Sophie: ‘Ik neem een mooi doosje mee met wat wol erin, zodat ik ze zacht kan meenemen’.
- Wat doe je als je uit het ziekenhuis komt? Wil je diezelfde dag het fysieke afscheid en een ritueel doen, of bijvoorbeeld een dag later? Petra: ‘Beetje gek misschien, maar ik wil ze mee haar huis nemen, om ze ons huis te laten zien. Ik had hier zo graag voor ze gezorgd.’
3. Kies hoe je fysiek afscheid wilt nemen
Weet dat je de tijd mag nemen. Een afscheid hoeft niet direct nadat je ze hebt opgehaald. Dit kan ook later.
Omdat embryo’s nog zo pril zijn, is er veel mogelijk. Wat willen jullie? Bijvoorbeeld:
- Begraaf ze, in je tuin, in het bos, op het strand, in het park. In een plantenpot die mee kan verhuizen. Onder de viooltjes op het graf van je opa of oma.
- Geef ze mee aan het water. Aan de zee of aan een rivier bij jullie in de buurt.
- Laat ze via een vuurkorf naar de hemel gaan.
- Pascalle: ‘Ik liet een ring maken met mijn prille embryo’s erin.’ Er zijn kunstenaars die moedermelksieraden maken, sommigen verwerken ook embryo’s in kettingen of ringen.
Extra: kies een passend ritueel of ceremonie, als je wil
Bij het fysieke afscheid kun je een ritueel doen. Doe wat klopt voor jou, voor jullie.
7 ideeën voor rituelen rond het ophalen van je embryo’s
- Schrijf een brief aan de kindjes die er zo kort waren. Dat kan je partner ook doen. Lees de brief voor. Bewaar de brief of stuur ‘m via een vuurkorf naar de hemel.
- Lees een mooi gedicht. Tip: in dit invulboek staan prachtige gedichten.
- Doe je ritueel niet alleen voor de embryo’s die je ophaalt uit het ziekenhuis. Neem in gedachten ook de prille kindjes mee van je miskramen en van de mislukte terugplaatsingen.
- Waar ben jij creatief in? Wat vind jij leuk om te doen? Schilder, teken, knutsel iets ter ere van de kindjes die er zo kort waren. Ter ere van je moederschap van hen. Dit kan natuurlijk ook later nog.
- Heb je levende kinderen en wil je ze erbij betrekken? Laat ze een tekening maken, bloemblaadjes strooien of bak samen koekjes of een taart. Lees een prentenboek over pril verlies.
- Beleef je deze ceremonie samen met je partner? Of zijn er ook anderen bij? Wat wil je delen met familie of vrienden? Wie wil je achteraf erover vertellen en misschien foto’s laten zien?
- En daarna? Misschien past het jullie om elk jaar een moment te nemen om stil te staan bij de prille kindjes? Evelien (41): ‘Wij eten elk jaar poffertjes op die datum. Ze blijven erbij horen.’ Zo’n ritueel kan in de loop van de jaren veranderen, meegroeien met je gezin.
Merk je dat het je veel doet? Dan is het een idee om gericht aan de slag te gaan met je verlies, zodat je de toekomst met meer vertrouwen tegemoet kunt gaan. Kies een gecertificeerde miskraamcoach in je regio. Het eerste gesprek is altijd gratis en al heel waardevol.
Wil jij zelf die gespecialiseerde miskraamcoach zijn die andere mensen optimaal kan begeleiden rond het verlies in hun fertiliteitstraject? Dan is de geaccrediteerde opleiding tot miskraamcoach heel passend. Je leert werken met 5-stappenprogramma dat zich al 14 jaar bewezen heeft in de praktijk.
Klinkt dit interessant? Vraag dan nu een gesprek aan, via info@miskraambegeleiding.nl.
Werk je in een fertiliteitskliniek of ziekenhuis?
Ontdek hier 3 onmisbare aandachtspunten voor het ophalen van embryo’s.
Dank je wel.
Windei?
Lege vruchtzak?
Miriam, waar héb je het over?
Een zwangerschap zorgt na 9 maanden voor een blakende baby. Dat is het idee. Maar het gaat helaas ook vaak anders. Soms stopt het kindje in wording na een paar weken of maanden met groeien. Dan heeft de moeder een miskraam. Of een stilgeboorte.
Soms gaat het nog éérder mis. Dan is het prille kindje zelfs niet te zien bij de eerste echo. In medisch jargon heet het dan een lege vruchtzak of een windei.
Die termen moeten medische professionals in hun gesprekken met ouders niet meer gebruiken. Niet in het ziekenhuis, niet in de verloskundigenpraktijk, niet in het echocentrum.
Waarom zijn dit verkeerde woorden?
Lisanne* kreeg jaren geleden bij de echo te horen dat ze een windei had. Lisanne: ‘Ik vond de benaming windei heel naar. Alsof het niets was geweest.’
En dat is precies waar het wringt. Want het is wél iets geweest. Er was een bevruchting. Er was het begin van wat tot een kind had kunnen uitgroeien. Maar het is zo vroeg gestopt met groeien dat we het – zelfs met de slimme apparatuur van vandaag – niet kunnen zien op de echo.
De situatie een windei of lege vruchtzak noemen, is ongevoelig en het klopt niet. Het is hetzelfde als zeggen dat de Maya’s ruïnes bouwden.
Als je het Mayapaleis bij Cancún bezoekt, zie je afgebrokkelde muren. Er groeit gras in de voormalige paleiszaal. Het dak is allang verdwenen. Maar zo is het niet altijd geweest: ooit was het indrukwekkend prachtig. Ook al zijn daar nu geen foto’s meer van.
Het bestond, en het was een echt paleis.
Dus, de redenen waarom je geen windei of lege vruchtzak meer gaat zeggen:
Goed, maar wat moet ik dán zeggen?
Omschrijf het. Geertje*, echoscopist bij een groot echocentrum in Noord-Brabant zegt het zo: ‘De zwangerschap is helaas heel vroeg gestopt. Het kindje is niet gaan groeien. Het is zó klein gebleven dat we het zelfs niet kunnen zien op de echo. Het enige dat je hier ziet, is de vruchtzak waarin het kindje had kunnen groeien.’
Geertje vult aan: ‘Soms vragen ouders me nog: kan het niet alsnog gaan groeien? Daarom voeg ik er meestal aan toe: Je gaat een miskraam krijgen en daar gaan we je ook bij helpen. En ik geef de echofoto mee.’
Het is toch wat het is? Sorry hoor, maar om bij een lege vruchtzak te gaan praten over een kindje, dat gaat me echt te ver.
Dat is okay. In plaats van kindje kun je ook jullie prille kindje of het kindje in wording gebruiken. Of dat wat jullie kind had kunnen worden.
Je kunt het eventueel omzeilen door het bij de zwangerschap te houden. Maar dat is abstracter, daarmee sluit je minder goed aan op hoe de ouders het beleven.
Je doet het toch nooit voor iedereen goed.
Dat klopt. Maar woorden als windei of lege vruchtzak zijn zelden passend. Een vrouw voelt zich moeder zodra ze de positieve zwangerschapstest in handen heeft. Sluit op die beleving aan, ook als het vroeg in de zwangerschap misgaat. Dat is respectvol.
Kortom, een pril begin is van belang. Ook als we het niet kunnen zien. Gebruik woorden die daarbij passen
– – – – –
Je bent welkom bij de nascholing ‘Vrouwen met een miskraam goed begeleiden’. Geaccrediteerd door de KNOV, de BEN en de NVOG.
Je kunt meedoen via zoom of op locatie. De groepen lopen gauw vol, dus schrijf je meteen in.