‘En zwijgen was het antwoord’ Boekentip!
Een aangrijpend boek: ‘En zwijgen was het antwoord’.
Anneke Avis interviewde ouders die in de periode van 1945 tot 1970 een kindje hebben verloren rondom de geboorte. Soms was het een miskraam, soms een voldragen zwangerschap. Soms heeft het kindje korte tijd geleefd, soms was het in de baarmoeder overleden.
De ouders vertellen hoe ze het verlies van hun baby hebben beleefd. Het beste was het maar om door te gaan alsof er niets was gebeurd, dachten artsen, familie en omgeving. Voor rouw en verdriet was nauwelijks plaats. Nu onvoorstelbaar, destijds heel gewoon.
Uit de verhalen blijkt hoe moeders en vaders deze ingrijpende gebeurtenis hun hele leven met zich meedragen, soms met verstrekkende gevolgen.
Er komen veel ouders aan het woord. Ze vertellen over vaak schrijnende situaties. In die tijd werd bijvoorbeeld gedacht dat je het doodgeboren kindje beter niet kon zien. Dat het verdriet dan beter te dragen was. En toen mochten moeders niet bij de begrafenis van hun kindje zijn, omdat ze na de bevalling verplicht tien dagen bedrust moesten houden. Áls het kindje al begraven mocht worden, de regels van de kerk stonden dat niet altijd toe.
Gelukkig is dat in deze tijd meestal anders. Er is veel meer aandacht voor contact met het overleden kindje. En voor rituelen om dit kindje plek te geven. Plek in het gezin, plek in het leven.
Een moeder vertelt dat de miskraam voor haar en haar man geen gemakkelijk gespreksonderwerp was. Jaren later, zei haar man opeens ‘Als je maar weet dat ik ook verdriet van ons kindje heb gehad.’ Ze zijn intussen 53 jaar getrouwd. Een half jaar geleden heeft hij voor het eerst kunnen huilen om het kindje.
Stil verdriet. Verborgen verdriet. Taboe. Toen nog meer dan nu.
Aangrijpend boek
‘En zwijgen was het antwoord’ is een aangrijpend en tegelijk heel leesbaar boek. Mogelijk vind je er steun of herkenning is, als je zelf een kindje bent verloren. En het boek is ook een aanrader als je je wilt inleven in het gemis en verdriet van de ouders. Kinderen doen ertoe. Hoe lang of kort ze ook geleefd hebben.
Het boek laat ook zien hoe belangrijk het is dat elk kindje plek heeft. Maar hoe doe je dat? Hoe geef je je kind plek? Vind vooral de manier die jou past. Mocht je daar ondersteuning bij willen? Laat het dan gerust weten. Je bent welkom.
© Miriam van Kreij – 2015.
